کاربرد بقیة الله قائم موعود را برای مسلمین تداعی می کند؛ لیکن به تعبیری دیگر، این واژه مختص به قائم نیست، بلکه بقیة الله به معنای باقیمانده ظهور خدا و یک عبارت عام و شناور بوده و به حقیقت تمام مظاهر ظهور راجع، و به طور اعم کنایه از روح القدس و مشیت اوّلیّه، و به طور اخص به موعود دیانت بابی اشاره دارد.
این عبارت در قرآن مجید نیز در خصوص یکی از پیامبران، حضرت شعیب، بکار رفته؛ چنانچه خداوند به اهل مدین خطاب نموده و می فرماید: " بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنين (هود/ 86)، یعنی بقيت اللَّه (آنچه خدا باقى گذاشته) براى شما بهتر و نيكوتر است، اگر ايمان داريد" (ترجمه قرآن( كاويانپور)). در اصول کافی در خصوص آیه فوق آمده است: "بقیة الله مقصود باقیمانده از حجج خدا و کسی است که دنیا از برکت وجود او باقیمانده است"(اصول كافى- ترجمه مصطفوى، ج 2، ص 275).
با این اوصاف، علاوه بر آن که منظور از بقیة الله، قائم آل محمّد است (که می تواند اشاره به حضرت باب باشد) که حجت خداوند برای آن دور بودند؛ پس از ظهور حضرت باب، وقتی آن حضرت خود را باب بقیة الله می نامند؛ یا اشاره به بقیة الله منتظر دارند؛ یا می فرمایند: انّنی انا عبد من بقیه الله؛ و یا آرزوی شهادت در راه بقيّة الله می نمایند؛ اشاره ای است به موعود دیانت بابی، من یظهره الله: حضرت بهاءالله، که باقیمانده ظهور خداوند (بعد از ظهور حضرت باب) می باشند.
قابل توجه آنکه، در سوره 83 قیّوم الاسماء آمده است: ان هذا الذکر بقیة الانوار و هو خیرلکم ان کنتم بالله العلی بالحق علی الحق امینا، مضمون بیان: همانا این ذکر/ حضرت باب، بقیة الانوار است و او برای شما بهتر است اگر به او ایمان بیاورید. این مطلب اشاره به آیه 86 سوره هود که ذکر بقیة الله شده دارد، و در آن اشاره لطیفی آمده و به جای بقیة الله، بقیة الانوار مذکور، در تأیید ادعای فوق مبنی بر آن که این عبارات، "بقیة الانوار – بقیة الله"، کنایه از "روح القدس"؛ "نور محمّدی" و یا "مشیت اولیّه" دارد، و این به اصطلاح "نور" و " روح قدسی الهی" همان نوری است که در تمامی پیامبران آسمانی بوده؛ وجه اشتراک تمامی ظهورات الهی می باشد؛ در هر دوری به هیکلی تعلق گیرد و ظهور بعد همان بقیة الله نامیده شود که باقیمانده ظهور خداوند در سلسله ادیان الهی است. با این تفاسیر باقیمانده ظهور خدا پس از حضرت باب، من یظهره الله، موعود دیانت بابی است.
نکته در خور توجه آن که، حضرت باب برای رفع هر نوع سوء تفاهمی که مقصود آن حضرت از "باب بقیة الله" هیچ گاه باب امام دوازدهم شیعیان نبوده، بلکه باب مظهر ظهور الهی در آینده می باشد، در تفسیر سوره کوثر صراحتاً می فرمایند: " و لقد کفروا الذین قالوا ان ذکر اسم ربک قال اننی انا باب بقیة الله بحکم من قبل من حیث لا یعلمون"(مجموعه آثار حضرت اعلی، شماره 53، ص 190)، مضمون بیان: کسانی که می گویند من خود را باب بقیة الله به حکم قبل (ظهور قبل) خوانده ام به خدا کافر شده اند و نمی دانند.
Payam :