سند شماره 0099-74 مجموعه بيانيه ها
رفع تبعيض عليه زنان
گزارش به بيست و پنجمين جلسة کميسيون جامعه ملل در مورد وضعيّت زنان .
فقره 4 (A ) از دستور جلسه موقت : اسناد بين المللي و معيارهاي ملّي راجع به وضعيّت زنان: تکميل اعلاميه در مورد رفع تبعيض عليه زنان و اسناد مربوطه .
نيويورک ،آمريکا
14 ژانويه تا1 فوريه 1974
چون اين اوّلين فرصتي است که در مورد اعلاميه عمومی رفع تبعيض عليه زنان به ما داده شده تا گزارش خود را تقديم کنيم ، لذا مايليم اشاره کنيم تا سال 1968 ميلادي براي اعضاي وابسته به خود اطلاعاتي دربارة اسناد جامعه ملل فراهم مي نموديم . همچنين براي گردهمايي هاي سالروز جامعة ملل يا حقوق بشر ملزوماتي را ارسال مي داشتيم . در بخشنامه اي به تاريخ 12 فوريه 1968 ميلادي که براي محافل روحاني ملّي بهائي فرستاده شد ، انواع فعّاليتهايي که جوامعشان در طي سال بين المللي حقوق بشر مي توانستند به عهده بگيرند ، پيشنهاداتي ارائه شد . مثلاً پيشنهاد شد که " به منظور تأکيد بر عقايد مان در مورد تساوي زن و مرد ، اقدامي يا تحليلي در مورد حقوق زنان صورت گيرد ." گزارشات آن سال نشان مي دهد که نسخه هايي از بيانيه مثل قبل به کشور هاي متعددي فرستاده شد. وليکن بسيار خوشوقتيم گزارش کنيم که، در بخشنامه مورخ 15 جون 1973 ميلادي ، جهت تجهيز محافل روحاني خود ، تعدادي از بيانية رفع تبعيض عليه زنان را ارائه نموديم تا به آنها در برگزاري مراسم روز سازمان ملل و روز حقوق بشر " در مورد اهميّت لزوم درک بهتر اصل تساوي زن و مرد " مساعدت نماييم . واکنش به آن بسيار دلگرم کننده بود. ما تقريباً 4000 نسخة بيانيه را به زبانهاي انگليسي ، فرانسه و اسپانيايي و بيش از 100 نسخه از بروشور جديد ، " تساوي حقوق براي زنان " را منتشر کرديم . اسناد به محافل ذيل که تقريباً نمايندة گروهي از ملل و فرهنگها بودند ، فرستاده شد از جمله: آلاسکا ، آرژانتين ، برازيل ، کاستاريکا ، داهومي ، جمهوري دومينيکن ، اکوادر ، فيجي ، فنلاند ، گانا ، جزاير ژيلبرت و اليس ، گواتمالا ، هاوايي ، هندوراس ، جامائيکا ، کنيا ، لائوس ، مورتياني ، هلند ، رونيون ، اسپانيا ، سوئد ، تايلند ، تاگو ، جمهوري متحده تانزانيا و جزايرونيدوارد.
در تاريخ 21 جولاي ، جامعه بين المللي بهائي ، نسخه هايي از بيانيه مزبور را به 113 محفل روحاني ملّي يعني هيأتهاي اداري ملّي جوامعي که تحت اشراف ما هستند ، ارسال نمود . به فقرات 1، 3و6 پاراگراف 2 توجّه خاصي شد زيرا در اين زمينه ها جوامع بهائي مي توانستند سهم بسيار مؤثري داشته باشند . منتخباتی از آثار بهائي در مورد يکي از تعاليم اساسي بهائي يعني تساوي مردان و زنان همچنين بيانات دقيقي در مورد اهميّت زنان در به عهده گرفتن وظايفي همانند مردان در حيات اجتماعي ضميمه آن بود .
در همان ارسال ، براي تعيين ميزان فعّاليت زنان بهائي در هر جامعه ملّي پرسشنامة مفصلي همراه آن بود تا اين تاريخ از 81 هيأت اداري پاسخها دريافت شده است ، اين پاسخها بررسي و بر اساس آن گزارشي آماده شده است . پرسشنامه شامل سؤالاتي در مورد تغيير ديدگاه زنان و مردان ، تأثير سنّت و آداب و رسوم ، مشارکت زنان بهائي در حيات اجتماعي ( فعّاليت اداري ، انتخابات ، مشورت ، خدمت در هيأتهاي اداري ، فعّاليت تبليغي و غيره ) همچنين سئوالاتي مربوط به تعليم و تربيت (برنامه هاي سواد آموزي، ثبت نام در مدرسه و تعليم دخترها و پسرها به طور مساوي ) بود و پرسشي در اين مورد که آيا زنان وظايفي را که سنّت مردانه بود به عهده مي گرفتند؟.
اميدواريم ملاکهايي که به آن اشاره شد ، همچنين طرح هاي ما براي سال بين المللي زن که در حال حاضر در جريان تدوين آن مي باشيم ، گامي در جهت تکميل بيانية رفع تبعيض عليه زنان باشد .
درسراسر جهان بهائيان به خاطر اعتقادي که به ديانت بهائي دارند به عميق کردن درکشان از اصل تساوي زن و مرد ادامه مي دهند و به خاطر اصولي که چنين عملي از آن ناشي مي شود ، مي توان به تغييري تدريجي اما مداوم در نگرش ها اميد داشت . برنامة جامعة بين المللي بهائي براي سال بين المللي ، تأکيد مجدد روي جنبه هاي مهم موقعيّت زنان خواهد بود و به جامعه بهائي در برقراري ارتباط با ديگر سازمانها و به اقدام سازمان ملل متّحد در ترويج اصل تساوي هر دو جنس (زن و مرد) مساعدت خواهد کرد .
تحقيقي مقدّماتي در مورد موقعيّت زنان در جامعه جهاني بهائي :
مقدّمه :
در 21 جولاي ، 1972 ميلادي جامعه بين المللي بهائي ، پرسشنامه اي در مورد مشارکت زنان در حيات جوامع بهائي به 113 محفل روحاني ملّي تحت اشراف خود و هيأت هاي ملّي اداري آن جوامع فرستاد تا تعيين شود که تغيير ديدگاهها بين بهائيان تا چه حد بر وضعيّت زنان تأثير داشته است . عناويني که دامنة کلي سؤالات را در برگرفته مستقيم يا غير مستقيم براي اقدام جامعه ملل متّحد در زمينة موقعيّت زنان سودمند بود .
جامعة بين المللي بهائي علاوه بر پرسشنامه مزبور ، مجموعه اي از عبارات مهم آثار بهائي در مورد تساوي حقوق زن و مرد را نيز براي محافل ملّي روحاني تهيه کرده که نه تنها مختصراً بر اهدافي که در جهت آن تمام جوامع بهائي در حال تلاش هستند ، تأکيد مي کرد بلکه مطالبي که براي آموزش جوامع محلّي و ملّي قابل استفاده بود را نيز فراهم نمود . بيشتر جوامع از نظر داشتن کتابخانه اي کامل از آثار بهائي در م وضعيّت خوبي نيستند . اما حالا مختصراً چکيده اي مستدل از بيانات موثق در مورد اهميّت اصل تساوي زن و مرد ، يکي از تعاليم برجسته مؤسّس ديانت بهائي ، براي آنها تهيه شده .
همچنين نسخه اي از بيانيه سازمان ملل متّحد در مورد رفع تبعيض عليه زنان ضميمه پرسشنامه بود که به دقّت مخصوص در آن بخشهائي دعوت مي نمود که جامعه بين المللي بهائي را به عنوان سازمان غير دولتي وابسته به شوراي اجتماعي و اقتصادي مي تواند در آن قسمتها چون هم اکنون در جهت اقدام جامعه ملل متّحد سهمي را به عهده بگيرد .
ما متوجّه شديم که اين پرسشنامه ها و ضمائم آن توجّه جوامع بهائي را به موضع تساوي زن و مرد افزايش داده است و آنها را به ايجاد طرحهايي براي مشورت ، کنفرانسها و انجمن ها ترغيب نموده است .
بايد خاطر نشان نمايم که همة افراد مؤسّسات بهائي معتقدند که تعاليم ديانتشان مرجعيّت الهي دارد و اصول اين تعاليم به منزلة راهنمايي است که بهائيان را دائماً به سمت بينش و فهم جديدي متمايل مي کند . مسلّم است که در اين زمان در تاريخ جامعه عالم بهائي که در فهم همچنين کاربرد اين اصول اختلاف نظرهايي زيادي وجود دارد ، درک کامل اهميّت آنها و اثباتش در عمل به عوامل بسياري در زندگي فردي و اجتماعي وابسته است . هر چند که جوامع بهائي بخاطر داشتن تنوّع زياد سوابق فرهنگي از يکديگر بسيار متفاوت هستند ولي بسيار همگون مي باشد . آنها وحدت در کثرت را نشان مي دهند . وحدت در تمام آنچه که مختص حضرت بهاء الله ، مؤسّس دينشان به عنوان مظهر الهي براي اين دوره در تاريخ بشر است و تنوّع از آن جهت که آنها ترکيبي استثنايي از ملّيتها، نژادها ، عقايد ، طبقات و طبايع هستند که از نظرديانت بهائي همه عزيز و قابل ستايش هستند .
مطمئناً افراد و جوامع محلّي و ملّي بهائي در آموزش و ارتقاء تدريجي خودشان به معيارهاي متعالي که در تعاليم حضرت بهاءالله القاء شده، ممکن است با مسائل گوناگوني مواجه شوند ، اما همانگونه که پاسخ به پرسشنامه نشان مي دهد مسير مشخص شده و رشد و ترقّي از قبل معلوم گشته است .
از آنجا که نحوة عملکرد جوامع بهائي بخشي از فرآيند آموزش است که بهائيان آزادانه از زماني که به بلوغ اجتماعي مي رسند يعني واجد شرايط شرکت در انتخابات مي شوند ، در آن شرکت مي کنند ، سخني چند در مورد نظم اداري ، مروّج توسعه جامعه بهائي براي درک نتايج پرسشنامه مفيد خواهد بود .
محافل روحاني ملّي و محلّي هر يک مرکب از نه نفر بهائي بالغ مي باشد که هر ساله با رأي مخفي ، بدون مبارزه انتخاباتي يا نامزدي انتخاب مي شوند . بيت العدل اعظم ، مؤسّسه عالي نظم اداري، هر5 سال توسّط اعضاي محائل روحاني ملّي انتخاب مي شود . محافل روحاني محلّي در طي جلسات منظّم جامعه يعني ضيافت 19روزه که هر19روز يکبار منعقد مي شود ، پيشنهادات آزادانه اي را از جامعه دريافت مي کند . تصميمات يک محفل با رأي اکثريّت در مورد تمام امور اتخاذ مي شود که هم اکنون در مقياس کوچک حيطة مسائل و اقدامات انساني را منعکس مي کند. گرچه تنش ها و مخالفتهايي که در خارج از جامعه بهائي يافت مي شود ، ممکن است در جامعة بهائي هم وجود داشته باشد ولي از آنجا که هيچ اصلي مبني بر اينکه يک فرد يا گروه بتواند تفوق طلبي نمايد ، وجود ندارد و همة بهائيان تابع مرجعيّت اصول حضرت بهاء الله هستند ، تجربه طلبي که بواسطة چنين مخالفتهايي ايجاد مي شود ، غير ممکن مي گردد . گروههاي فشار بوجود نمي آيد زيرا که منتخبين مسئول هيئت موکلان خود نمي باشند بلکه در مقابل خدا و وجدان مسئول مي باشند . مشورت در مورد هر مطلبي مستلزم شرکت در مشاوره به شيوة آزاد است يعني هر يک از اعضاء محفل نظراتش را مطرح مي کند و به ازاي آن از نظراتي که تمام اعضاي ديگر بيان مي کنند ، مطلع مي شود . براي حفظ وحدت در هر مرحله رشد ، وقتي که تصميمي اتخاذ مي شود همة افراد جامعه بهائي بايد از آن اطاعت کنند .
اين گزارش دربارة همگوني بسيار سريع تمام بهائيان در جامعة بهائي را خاطر نشان مي سازد . سيستم اداري بهائي وسايل تحقّق تعليم بهائي ترک تعصّبات اعم از نژادي ، مذهبي ، طبقاتي ، مليّتي يا جنسي را فراهم مي آورد و براي استقرار نظم جهاني اختصاص يافته است که مشارکت تمام مردم در آن ارزشمند است و در جهت کمک کردن به ظهور تمدّني جهاني مقدّر شده است .
گزارشي که متعاقباً ارائه مي شود بر اساس پاسخ هاي دريافتي از 81 کشور (طبق ليست ضميمه) و مناطق مهم مي باشد و در حيني که هنوز کامل نيست ، تمايلاتي را نشان مي دهد که هم اکنون مشخص و نويد بخش است . در بسياري از موارد ، پيشرفت بيشتر در جامعه بهائي علامت گذاري شده تا در اجتماعي که بهائيان در آن زندگي مي کنند و يا اينکه کاملاً در مسيري متفاوت است. در جاهاي ديگر پيشرفت قابل ملاحظه است ولي فقط بواسطة تعداد کم بهائيان و يا تأثير شديد الگو هاي سنّتي ، تغيير بسيار تدريجي در شيوة نگرش ها قابل مشاهده است . واضح است که جائي که جوامع بهائي با ثبات مستقر شده اند يا جائي که تعداد بهائيان زياد است و يا جائي که موقعيّتي براي فهم عميق تر و پيشرفت طي دوره زماني نسبتاً زيادي وجود داشته است ، اطمينان خاطر بيشتر براي فرد و خانواده ، احساسِ آزادي بيشتري و شوق توأمي را فراهم مي آورد تا اعتقاد بهائي در مورد تساوي ، حقوق ، امتيازات و موقعيّت ها در مورد هر دو جنس را به کارگيرد.
شرکت در انتخابات
در پاسخهاي واصله براي مشارکت زنان در انتخابات در جامعه بهائي ، گرايش مهمي ذکر شده بود . در تمام جوامع ملّي بهائي تا اين حد که گزارش شده بجز يک جامعه ، زنان بهائي فعّالانه در رأي گيري[انتخابات] مشارکت مي کنند و اين امر براي آنها کاري بي دغدغه است زير هيچ گونه نامزدي و يا مبارزه انتخاباتي وجود ندارد و رأي مخفي است . گزارش نشان مي دهد که در خيلي از جوامع که هنوز از لحاظ قبول تساوي منزلت اجتماعي براي زنان ، بسيار توسعه نيافته هستند ، زنان بهائي در انتخابات بهائي رأي مي دهند . بعضي وقتها " اين مشارکت آنها اوّلين تلاششان در جهت ابراز آزادي است " و يا " اين فعّاليت [انتخابات] به زنان قريه يا منطقه روستايي اوّلين فرصت را داده است تا در امور اداري مشارکت نمايند " . حتي در دور افتاده ترين نواحي روستايي با وجودي که زنان در امور ديگري غير فعّال هستند ، و سنّت بازدارنده تر است تا دوري از مراکز شهري ، زنان در انتخابات بهائي شرکت مي کنند . " در بعضي نواحي حدِ فعاليت زنان بهائي ، مشارکت در انتخابات بهائي است و در بعضي از کشورها که بخاطر سنت هنوز زنان چون مردان به عنوان بخشي فعال در حيات جامعه بهائي تلقي نشده اند ، در انتخابات بهائي شرکت مي کنند و يکي از محافل روحاني خاطر نشان مي سازد که خط مشي ما بر اين است تا مطمئن شويم که زنان هم به تدريج به اندازۀ مردان در انتخابات بهائي شرکت مي کنند ."
فعّاليت زنان بهائي اغلب مستقيماً به سابقة فرهنگي مربوط مي باشد . يکي از محافل روحاني گزارش مي کند که نسل جوانتر نگرش خود را تغيير داده است ولي "نسل قديمي تر هنوز به تعصّبات کهنه پاي بند است". در کشورهايي که آداب و رسوم غربي حکمفرماست از ابتدا زنان نقش مهمي در جامعه بهائي ايفا کرده اند و زنان در دين ميداني براي خدمت يافته اند که از آن طريق بيشتر و بيشتر مي توانند خاطر جمع شوند که سهمي خاص را تشکيل مي دهند . با وجود اين ، پاسخها اشاره مي کند که با اقبال زنان از ديگر نژادها به جامعه بهائي مسائل جديدي مطرح خواهد شد .
در جوامع بهائي قديمي تر پيشرفت در مشارکت زنان ، "بخصوص در انتخابات و رأي دادن به زنان" بيشتر علامت گذاري شده است . شواهد آشکاري وجود دارد که در کشورهايي که سنّت قوّياً مخالف مشارکت زنان در حيات جامعه است ، زنان بهائي همچون قبل در انتخابات ، شور و فعّاليت تبليغي مشارکت مي نمايند . گزارش هم ذکر مي کند که "زنان بهائي نه تنها بيشتر از [مردان] در تبليغ ، مذاکره در مورد مسائل و اسفار تبليغي فعّاليت مي کنند بلکه اغلب "عاملي قطعي در انتخابات هستند". در جامعة ملانزيايي" بين مردم بومي ، زنان بهائي با اينکه از مردان محتاط تر (خجالتي تر) هستند ، تماماً در انتخابات شرکت مي کنند و در مشاوره نظريات خود را به اندازة مردان بيان مي کنند."
انتخاب زنان براي مناصب اداري _(خدمت)
دقيقاً در پي اين مشارکت در فرآيند انتخابات ، زنان براي خدمت در محافل محلّي و ملّي بهائي انتخاب مي شوند . اين واقعيت که در بعضي از کشورها "طبق سنّت زنان در حضور مردان به ندرت صحبت مي کنند" و يا تبعيض زيادي وجود دارد و يا تعدادي از زنان بهائي در محافل محلّي مختلفي خدمت مي کنند ، به نحوي شگفت انگيز شرح داده شد . يکي از چنين محافل دو عضو زن دارد يکي از آنها در سمت رئيس و ديگري در سمت منشي خدمت مي کنند و براي زنان خدمت کردن تحت عنوان هيأت رئيسه محافل روحاني ابداً غير عادي نيست . در جاهايي که فقط مردان در شوراي ده خدمت مي کنند ، زنان در محافل بهائي انتخاب مي شوند و " اين واضح است که وقتي مردان به زنان رأي مي دهند ، تغيير نگرش دارند ." در بسياري از قسمتهاي آفريقا ، زنان به عنوان امين صندوق انتخاب مي شوند چون "مديران مالي کاردان و قابل اعتمادي هستند". در بعضي از مناطق آفريقا ، وقتي که براي اهالي روستا توضيح داده مي شود که چون به عنوان بهائي ، تعصّب جنسي نداريم هم زنان و هم مردان براي عضويّت محافل بهائي انتخاب مي شوند ، اغلب زنان براي محافل محلّي جديد برگزيده مي شوند هر چند که ممکن است تمام آنها جديداً بهائي شده باشند .
مشورت :
در بعضي کشورها به محض اينکه زنان در مشورت بهائي شرکت مي کنند ، تشويق مي شوند تا براي اوّلين بار در امور جامعه سهيم شوند . در ديگر کشورها گرچه زنان در انتخابات و مشورت شرکت مي کنند ، پيشرفت کُند است . حال آنکه در ساير کشورها عليرغم اين واقعيّت که آداب رسوم مخالف آزادي زنان است ، پرسشنامه تغيير نگرش زنان و مردان در بين بهائيان را نشان مي دهد . يکي از کشورها ذکر مي کند که مردان احترام بيشتري براي زنان قائل مي شوند و آنها را به مشارکت دعوت مي کنند پس زنان در مشاوره شرکت مي کنند . يکي از پاسخها اشاره مي کند که زنان اغلب مثل مردان در خيلي از جمع ها حاضر نمي شوند ولي در انتخابات بهائي کاملاً شرکت مي کنند ، در مشورت نظراتشان را بيان مي کنند و از زماني که بهائي نبوده اند ، فعّال تر مي باشند . کشور ديگري بيان مي کند که زنان وقتي که در گروه مختلطي هستند نسبت به ابراز نظراتشان اکراه دارند مگر اينکه خيلي قبل بهائي شده باشند . بديهي است که آنها رو به پيشرفت مي باشند . بعضي وقتها چنين به نظر مي رسد که زنان بهائي منتظر مي مانند تا مردان تصميم بگيرند ، اما بعضي از آنها که شخصيّتي قاطع دارند اگر موضوعي را جداً باور داشته باشند براي ابراز نظر مخالف درنگ نمي کنند .
نظريه اي بسيار جالب در مورد جنبة مهم حيات بهائي اين بود که در بسياري از موارد زنان به نحوي مؤثر تر از مردان تلاش مي کنند تا خود را به معيار بالا تري از حيث رفتار و پايبندي به اصول اخلاقي قرار دهند .
به نظر مي رسد الگو هاي سنّتي در روش منع آزادي زنان متفاوت باشند . بعضي از کشورها در مناطق روستايي و برخي ديگر در مراکز شهري تساوي بيشتر در مشارکت را گزارش مي کنند . در تعدادي از پرسشنامه ها چنين گزارش کردند که گرچه درآغاز مردان بيشتر در جلسات حضور مي يافتند و سهم فعّال تري در مشورت بهائي و فعّاليّت تبليغي داشتند ولي حالا به نظر مي رسد که نگرش ها به سمت اجازة مشارکت بيشتر زنان تغيير کرده باشد .
از پاسخهاي دريافتي معلوم است که زنان وقتي بهائي مي شوند ، مسئوليّتهايي را به عهده مي گيرند که در غير آنصورت براي به عهده گرفتن آن تمايلي نداشتند و اينکه هر قدر در مسير حيات بهائي بيشتر ياد مي گيرند فعّاليتشان افزايش مي يابد جريان موضوع مهمي که بايد افزوده شود اين است که چگونه اين آموزش در طريق حيات بهائي مستقيماً به مشارکت در جريان مشورت مربوط مي شود ؟ بواسطه تأکيد ديانت بهائي بر ارزش روحاني هر فرد و اعتراف به اينکه کسب اخلاق و فضائل ، هدف اولية حيات انسان است ، پس چنين نتيجه مي شود که شرکت هر فردي در مشورت بهائي نه تنها مطلوب است بلکه بسيار مهم شمرده مي شود . تعريف جديد ارزشها با توجّه به حيات انساني موجب مي شود که احساس حقارت و بي ارزشي از بين برود که از تأکيد زياد بر ارزشهاي مادي ناشي مي شود و مانع مشارکت زنان است . علاوه بر آن ، دلگرمي که زنان در جامعه بهائي تجربه مي کنند بواسطة تصديق وحدت نوع بشر با روندي طبيعي و اهميّت زيادي که به مشارکت همگاني تمام اعضاي ديانت بهائي قائل مي شود بي نظير است .
تغيير ديدگاهها
پاسخ به سئوالات مربوط به تغييري در ديدگاههاي زنان و مردان وقتي که بهائي مي شوند، روندي دلگرم کننده را نشان مي دهد . بهائيان اغلب با موفقّيتي چشمگير براي تغيير ديدگاهايشان در جهت آموزش و مشارکت زنان سخت تلاش مي کنند . تقريباً به طور کلّي پاسخ ها نشان داد که مردان بهائي حتي در جائي که سنّت زنان را از امور دور نگه داشته است و يا زنان خودشان کمرو و يا بي ميل براي به عهده گرفتن نقشهاي فعّال در حيات جامعه مي باشند ، مشارکت فعّال زنانشان را در حيات جامعه بهائي تشويق مي کنند . مردان بهائي ، زنانشان را هم براي شرکت کاملتر در حيات جامعه و هم به عهده گرفتن موقعيّتي مساوي تر در زندگي خانوادگي تشويق مي کنند و " مردان بهائي وقتي که مشارکت همسرانشان را در فعّاليتهاي بهائي مي بينند آن را ستايش مي کنند ". مثالهاي بسيار کمي از مردان سختگير در بين مردان بهائي گزارش شده است .
از گزارشهاي دريافتي از محافل روحاني ملّي واضح است که ميزان آزادي براي زنان در جوامع بهائي تا حد زيادي متفاوت است ، عليرغم آنکه به نظر مي رسد که ديدگاه ديانت بهائي در مورد تساوي مردان و زنان مشخص شده باشد ولي مطمّئناً ، کلاً عناصر زيادي در جامعه الگوي زندگي زنان را تحت تأثير قرار داده است . در مناطق دور افتاده ، در زدودن سنّت پيشرفت کُندي دارند اما در مناطقي که با دنياي خارج تماسي طولاني داشته اند ، پيشرفت چشمگير بوده است .
در يک دهکدة بهائي ، زنان برجسته هستند و در امور اجتماعي و بهائي جايگاه قابل توجّهي دارند . تعداد کمي از محافل روحاني ملّي اين حقيقت را ذکر نموده اند که سنن و آداب و رسوم مشارکت زنان را تشويق مي کنند و زنان نقش مهمي در تاريخ منطقه ايفا کرده اند . يکي از محافل گزارش مي کند که زنان در جوامع بومي فعّال تر از مردان هستند و وقتي که اين جوامع بهائي مي شدند به اين رسم ادامه مي دهند . از پاسخ نامه ها کاملاً واضح است که اعتقاد و احساس تعهد به تعاليم بهائي به تغيير تدريجي در تمام جوامع بهائي منتج شده است و اين جوامع علاقمندند که ساعيانه براي ترقّي زنان در هر نقطه دنيا تلاش کنند.
در کلّ گزارش ها نشان مي دهد که وقتي زنان ، بهائي مي شدند پيشرفت در فعّاليت جامعه سريع تر مي شود : "بعد از بهائي شدن ، زنان هم به اندازه مردان فعّاليت مي کنند ."
تعليم و تربيت
همانطور که نصوص ضميمه نشان مي دهد ، تعاليم بهائي براي تعليم و تربيت زنان اهميّت زيادي قائل است . آثار بهائي در مورد اصل تساوي تعليم و تربيت زنان و مردان تأکيد دارد ، هچنين دربارة تعليم و تربيت عمومي و اجباري ، و مسئوليّت هاي اولياء و مؤسّسات بهائي در جهت موقعيت هاي مساوي در تعليم و تربيت کودکان را شرح مي دهد . در آثار حضرت بهاءالله بياني است به اين مضمون که اگر پدر و مادر قادر نباشند هم دختر و هم پسر خود را تعليم و تربيت نمايند ، تربيت دختران بايد در اولويت قرار گيرد زيرا مادران آينده و اوّل مربّي اطفال هستند .
مؤسّسات بهائي مسئوليّت تربيت اعضاي جامعه را به عهده دارند و هر فرد بهائي با همة مؤسّسات بهائي محلّي ، ملّي و بين المللي ارتباط دارد . نظم اداري بهائي به اين ترتيب وسايل اظهار تعاليم ديني را در فعّاليت هاي خصوصي افراد و در جامعه فراهم مي آورد .
گرچه تعدادي ازمحافل روحاني ملّي بخاطر وجود برخي موانع در مورد فقدان علاقه در تربيت و تعليم از طرف افراد اظهار نظر نموده اند ولي اکثريّت قاطع تأييد کردند که والدين و مؤسّسات بهائي همچنين خودِ جوانان مايلند آموزش را فرا بگيرند .
بسياري از محافل روحاني ملّي گزارش کردند که کنفرانسهاي تبليغي و گردهمائي هاي مخصوص به منظور افزايش آگاهي از نقش زنان در جامعه برگزار شده است . کنفرانس بهائي در مورد موقعيت زنان برگزار شد و تعدادي از زنان برجسته براي شرکت دعوت شدند . در بسياري از کشورها نقش زنان به عنوان موضوعي بديهي در گرد همائي هاي عمومي ، مذاکرات و شوراها که بهائيان براي عميق کردن درک خودشان از تعاليم بهائي دور هم جمع مي شوند ، مورد بحث قرار مي گيرد .
ميل به تعليم و تربيت به طرق مختلف اظهار شده است . بنا به دلايلي بهائيان بي سواد اغلب مشتاق سواد آموزي هستند و در کلّ بهائيان به ادامه تحصيلات خود علاقمندند تا به درک بهتر تعاليم و حيات بهائي کمک کند . همچنين کلاً آنها را براي سهيم شدن در ارتقاء جامعه بوسيله کسب دانش ، تعليم و تربيت و مهارت قادر کند . زنان در کلاسهاي شبانه دانشگاه ثبت نام مي کنند ؛ دختران بهائي پزشکي و معماري مي خوانند و تعدادي از زنان بهائي بخاطر تلاشهايشان در کشورهاي خود بسيار برجسته هستند .
بهائيان در داخل جامعه خود هم به يکديگر کمک مي کنند ؛ افراد بهائي در سواد آموزي به يکديگر کمک مي کنند و " زنان به خاطر تعهدشان به حضرت بهاء الله فعّالانه در داير نمودن برنامه هاي آموزشي مربوط به الکل فعّاليت مي کنند ، در روستاها حضوري چشمگير دارند ، با بچه هاي معلول ذهني کار مي کنند و غيره ..."
يکي از زنان برجسته بهائي مسئول تأسيس شوراي زنان و تغيير قوانين در مورد موقعيت زنان در کشور خود بوده است .
برنامه هاي سواد آموزي دايره شده است و براي آموزش زنان مسن تر بي سواد پيش بيني به عمل آمده است .
در گزارش تأثير نسل جوانتر روي افراد مسن ديده مي شود ." بعضي از دختران به مادران خود خواندن و نوشتن مي آموزند ". گزارش ديگر اين واقعيّت را متذکّر مي شود که بهائيان کشورهاي ديگر به عنوان بخشي از جامعه براي قبول تدريجي معيارهاي جديد دين بهائي به مردم بومي مساعدت مي نمايند که تأثير آموزنده اي را که بهائيان در تنوّع خود بر يکديگر دارند ، خاطرنشان مي سازد . فردي بهائي رفتن به مدرسه دولتي را براي عدّه اي از دختران ميسّر مي سازد. در مورد اهميّت نحوة نگرش نسبت به تعليم و تربيت آگاهي وجود دارد ، گزارش اشاره مي کند که علّت اينکه گاهي دختران وارد عرصه هاي جدّي زندگي مي شوند، مدرسه ها را ترک مي کنند تا ازدواج کنند و مسئوليّت خانواده را به عهده بگيرند ، به اين دليل است که تعداد فرزندان خانواده زياد است يا والدين قبل از بهائي شدن ، دخترانشان را به اندازة کافي در مورد تعليم و تربيت تشويق نمي کنند .
آموزش تساوي زن و مرد به کودکان
به نظر مي رسد که آموزش تساوي زن و مرد به کودکان در بسياري از جوامع بهائي سراسر عالم با قوّت مستقر شده باشد . هم والدين و هم مؤسّسات بهائي فعّالانه اين اصل را به طرق مختلف ترويج مي کنند . تعدادي از محافل اظهار مي دارند که نگرش موجود در جامعه بهائي [در مورد تساوي زن و مرد ] با نگرشي که مردم در خارج از جامعه بهائي دارند، متفاوت مي باشد . گزارش اين تفاوت در تفسير را اينگونه توضيح مي دهد که تساوي خارج از جامعه بهائي بيشتر از لحاظ تحصيل يا شغل مد نظر است . گزارشهاي ديگر حاکي از آن است که بهائيان به فرزندان خود در مورد اصل تساوي تعليم مي دهند و عليرغم اين واقعيّت که "جامعه شان با آنها همفکر نيست " به حفظ آموزش خود تمايل دارند .
کلاسهاي اطفال معمولاً نقش مؤثري در حيات جامعه دارد براي زنان موقعيتي فراهم مي آورد تا " از طريق ادارة کلاسهاي اطفال سهم خود را در خدمت عرضه نمايند ." يکي از محافل براي سال آينده ، هيأتي محلّي در مورد زنان و اطفال داير کرده است ، تا به بررسي مسائل زنان در ديانت بهائي بپردازد .
نتيجه کلّي بدست آمده ممکن است ، چنين باشد که تاکنون در داخل جامعه بين المللي بهائي پيشرفتهاي زيادي در جهت تساوي هر دو جنس حاصل شده است و ترقّي نسوان پيوسته دنبال شده است . تأثير جوامع بهائي بر اجتماعاتي که بهائيان در آن زندگي مي کنند نسبت به اين موضوع متفاوت است . اما تمام جوامع بهائي تساوي اجناس را آموزش مي دهند و کوشش مي کنند که تا آنجا که ممکن است ، تعصّب و تبعيض عليه زنان را محو کنند .
قابل توجّه است که زنان در رديف عالي رتبه ترين مقامات ديني به شمار مي روند و در تمام امور آن فعّال هستند . در اروپا هفده محفل روحاني ملّي وجود دارد که هر يک مرکب از نُه عضو مي باشد ؛ پانزده نفر از آنها زن مي باشند . در آفريقا ، از 31 محفل روحاني ملي ، 24 محفل آن ، در آسيا از 21 محفل روحاني ملّي ، پانزده محفل ، در آمريکا از 30 محفل ملّي آن 29 محفل در استراليا از 10 محفل روحاني ملّي آن 7 محفل عضو زن دارد .
محافل روحاني ملّي که به پاسخنامه در مورد موقعيّت زنان پاسخ دادند .
آفريقا
بوتسوانا، جمهوري آفريقاي مرکزي ، چاد ، جمهوري کنگو ، راهومي ، گانا ، سواحل ايودي ، مالي و ولتاي عليا ، کنيا ، نيجريه ، شمال شرق آفريقا ، رودزيا ، روواندا ، سيشل ، سوازيلند و موزامبيک ، تانزانيا ، غرب آفريقاي عليا ، غرب آفريقا .
آمريکا
آلاسکا ، آرژانتين ، بليز ، بوليويا ، برازيل، کانادا ، کلمبيا ، کاستاريکا ، جمهوري دومنيکن، اکوادر ، السالوادر ، گواتمالا ، گينه ، سورنيام ، گنية فرانسه ، هاي تي ، هندوراس ، جامائيکا ، مکزيکو ، نيکاراگوئه ، پاناما ، پرو ، پرتوريکو ، ترنييدا و توباگو .
آسيا
مالزي غربي ، برونو ، هند ، اندونزي ، کره ، لائوس ، مالزي ، خاور نزديک ، شمال غرب آسيا ، پاکستان ، فيليپين ، سنگاپور .
استرليا
استراليا ، جزاير فيجي ، جزاير گيلبرت و آليس ، جزاير هاوائي ، نيوزيلند ، شمال غرب اقيانوس پاسيفيک ، پاپوا و گينة نو ، ساموا ، جزاير سليمان ، جنوب غرب اقيانوس پاسيفيک ، جزاير تونگا و جزاير کوک .
اروپا
اتريش ، بلژيک ، دانمارک ، فنلاند ، فرانسه ، آلمان ، آيسلند ، ايرلند ، ايتاليا ، لوکزامبورگ، نروژ ، پرتقال ، اسپانيا ، سوئد ، سوئيس .
يادداشتها
دو پاسخ فرستاده شد به کالدونياي جديد و هيبريد جديد .
رفع تبعيض عليه زنان
گزارش به بيست و پنجمين جلسة کميسيون جامعه ملل در مورد وضعيّت زنان .
فقره 4 (A ) از دستور جلسه موقت : اسناد بين المللي و معيارهاي ملّي راجع به وضعيّت زنان: تکميل اعلاميه در مورد رفع تبعيض عليه زنان و اسناد مربوطه .
نيويورک ،آمريکا
14 ژانويه تا1 فوريه 1974
چون اين اوّلين فرصتي است که در مورد اعلاميه عمومی رفع تبعيض عليه زنان به ما داده شده تا گزارش خود را تقديم کنيم ، لذا مايليم اشاره کنيم تا سال 1968 ميلادي براي اعضاي وابسته به خود اطلاعاتي دربارة اسناد جامعه ملل فراهم مي نموديم . همچنين براي گردهمايي هاي سالروز جامعة ملل يا حقوق بشر ملزوماتي را ارسال مي داشتيم . در بخشنامه اي به تاريخ 12 فوريه 1968 ميلادي که براي محافل روحاني ملّي بهائي فرستاده شد ، انواع فعّاليتهايي که جوامعشان در طي سال بين المللي حقوق بشر مي توانستند به عهده بگيرند ، پيشنهاداتي ارائه شد . مثلاً پيشنهاد شد که " به منظور تأکيد بر عقايد مان در مورد تساوي زن و مرد ، اقدامي يا تحليلي در مورد حقوق زنان صورت گيرد ." گزارشات آن سال نشان مي دهد که نسخه هايي از بيانيه مثل قبل به کشور هاي متعددي فرستاده شد. وليکن بسيار خوشوقتيم گزارش کنيم که، در بخشنامه مورخ 15 جون 1973 ميلادي ، جهت تجهيز محافل روحاني خود ، تعدادي از بيانية رفع تبعيض عليه زنان را ارائه نموديم تا به آنها در برگزاري مراسم روز سازمان ملل و روز حقوق بشر " در مورد اهميّت لزوم درک بهتر اصل تساوي زن و مرد " مساعدت نماييم . واکنش به آن بسيار دلگرم کننده بود. ما تقريباً 4000 نسخة بيانيه را به زبانهاي انگليسي ، فرانسه و اسپانيايي و بيش از 100 نسخه از بروشور جديد ، " تساوي حقوق براي زنان " را منتشر کرديم . اسناد به محافل ذيل که تقريباً نمايندة گروهي از ملل و فرهنگها بودند ، فرستاده شد از جمله: آلاسکا ، آرژانتين ، برازيل ، کاستاريکا ، داهومي ، جمهوري دومينيکن ، اکوادر ، فيجي ، فنلاند ، گانا ، جزاير ژيلبرت و اليس ، گواتمالا ، هاوايي ، هندوراس ، جامائيکا ، کنيا ، لائوس ، مورتياني ، هلند ، رونيون ، اسپانيا ، سوئد ، تايلند ، تاگو ، جمهوري متحده تانزانيا و جزايرونيدوارد.
در تاريخ 21 جولاي ، جامعه بين المللي بهائي ، نسخه هايي از بيانيه مزبور را به 113 محفل روحاني ملّي يعني هيأتهاي اداري ملّي جوامعي که تحت اشراف ما هستند ، ارسال نمود . به فقرات 1، 3و6 پاراگراف 2 توجّه خاصي شد زيرا در اين زمينه ها جوامع بهائي مي توانستند سهم بسيار مؤثري داشته باشند . منتخباتی از آثار بهائي در مورد يکي از تعاليم اساسي بهائي يعني تساوي مردان و زنان همچنين بيانات دقيقي در مورد اهميّت زنان در به عهده گرفتن وظايفي همانند مردان در حيات اجتماعي ضميمه آن بود .
در همان ارسال ، براي تعيين ميزان فعّاليت زنان بهائي در هر جامعه ملّي پرسشنامة مفصلي همراه آن بود تا اين تاريخ از 81 هيأت اداري پاسخها دريافت شده است ، اين پاسخها بررسي و بر اساس آن گزارشي آماده شده است . پرسشنامه شامل سؤالاتي در مورد تغيير ديدگاه زنان و مردان ، تأثير سنّت و آداب و رسوم ، مشارکت زنان بهائي در حيات اجتماعي ( فعّاليت اداري ، انتخابات ، مشورت ، خدمت در هيأتهاي اداري ، فعّاليت تبليغي و غيره ) همچنين سئوالاتي مربوط به تعليم و تربيت (برنامه هاي سواد آموزي، ثبت نام در مدرسه و تعليم دخترها و پسرها به طور مساوي ) بود و پرسشي در اين مورد که آيا زنان وظايفي را که سنّت مردانه بود به عهده مي گرفتند؟.
اميدواريم ملاکهايي که به آن اشاره شد ، همچنين طرح هاي ما براي سال بين المللي زن که در حال حاضر در جريان تدوين آن مي باشيم ، گامي در جهت تکميل بيانية رفع تبعيض عليه زنان باشد .
درسراسر جهان بهائيان به خاطر اعتقادي که به ديانت بهائي دارند به عميق کردن درکشان از اصل تساوي زن و مرد ادامه مي دهند و به خاطر اصولي که چنين عملي از آن ناشي مي شود ، مي توان به تغييري تدريجي اما مداوم در نگرش ها اميد داشت . برنامة جامعة بين المللي بهائي براي سال بين المللي ، تأکيد مجدد روي جنبه هاي مهم موقعيّت زنان خواهد بود و به جامعه بهائي در برقراري ارتباط با ديگر سازمانها و به اقدام سازمان ملل متّحد در ترويج اصل تساوي هر دو جنس (زن و مرد) مساعدت خواهد کرد .
تحقيقي مقدّماتي در مورد موقعيّت زنان در جامعه جهاني بهائي :
مقدّمه :
در 21 جولاي ، 1972 ميلادي جامعه بين المللي بهائي ، پرسشنامه اي در مورد مشارکت زنان در حيات جوامع بهائي به 113 محفل روحاني ملّي تحت اشراف خود و هيأت هاي ملّي اداري آن جوامع فرستاد تا تعيين شود که تغيير ديدگاهها بين بهائيان تا چه حد بر وضعيّت زنان تأثير داشته است . عناويني که دامنة کلي سؤالات را در برگرفته مستقيم يا غير مستقيم براي اقدام جامعه ملل متّحد در زمينة موقعيّت زنان سودمند بود .
جامعة بين المللي بهائي علاوه بر پرسشنامه مزبور ، مجموعه اي از عبارات مهم آثار بهائي در مورد تساوي حقوق زن و مرد را نيز براي محافل ملّي روحاني تهيه کرده که نه تنها مختصراً بر اهدافي که در جهت آن تمام جوامع بهائي در حال تلاش هستند ، تأکيد مي کرد بلکه مطالبي که براي آموزش جوامع محلّي و ملّي قابل استفاده بود را نيز فراهم نمود . بيشتر جوامع از نظر داشتن کتابخانه اي کامل از آثار بهائي در م وضعيّت خوبي نيستند . اما حالا مختصراً چکيده اي مستدل از بيانات موثق در مورد اهميّت اصل تساوي زن و مرد ، يکي از تعاليم برجسته مؤسّس ديانت بهائي ، براي آنها تهيه شده .
همچنين نسخه اي از بيانيه سازمان ملل متّحد در مورد رفع تبعيض عليه زنان ضميمه پرسشنامه بود که به دقّت مخصوص در آن بخشهائي دعوت مي نمود که جامعه بين المللي بهائي را به عنوان سازمان غير دولتي وابسته به شوراي اجتماعي و اقتصادي مي تواند در آن قسمتها چون هم اکنون در جهت اقدام جامعه ملل متّحد سهمي را به عهده بگيرد .
ما متوجّه شديم که اين پرسشنامه ها و ضمائم آن توجّه جوامع بهائي را به موضع تساوي زن و مرد افزايش داده است و آنها را به ايجاد طرحهايي براي مشورت ، کنفرانسها و انجمن ها ترغيب نموده است .
بايد خاطر نشان نمايم که همة افراد مؤسّسات بهائي معتقدند که تعاليم ديانتشان مرجعيّت الهي دارد و اصول اين تعاليم به منزلة راهنمايي است که بهائيان را دائماً به سمت بينش و فهم جديدي متمايل مي کند . مسلّم است که در اين زمان در تاريخ جامعه عالم بهائي که در فهم همچنين کاربرد اين اصول اختلاف نظرهايي زيادي وجود دارد ، درک کامل اهميّت آنها و اثباتش در عمل به عوامل بسياري در زندگي فردي و اجتماعي وابسته است . هر چند که جوامع بهائي بخاطر داشتن تنوّع زياد سوابق فرهنگي از يکديگر بسيار متفاوت هستند ولي بسيار همگون مي باشد . آنها وحدت در کثرت را نشان مي دهند . وحدت در تمام آنچه که مختص حضرت بهاء الله ، مؤسّس دينشان به عنوان مظهر الهي براي اين دوره در تاريخ بشر است و تنوّع از آن جهت که آنها ترکيبي استثنايي از ملّيتها، نژادها ، عقايد ، طبقات و طبايع هستند که از نظرديانت بهائي همه عزيز و قابل ستايش هستند .
مطمئناً افراد و جوامع محلّي و ملّي بهائي در آموزش و ارتقاء تدريجي خودشان به معيارهاي متعالي که در تعاليم حضرت بهاءالله القاء شده، ممکن است با مسائل گوناگوني مواجه شوند ، اما همانگونه که پاسخ به پرسشنامه نشان مي دهد مسير مشخص شده و رشد و ترقّي از قبل معلوم گشته است .
از آنجا که نحوة عملکرد جوامع بهائي بخشي از فرآيند آموزش است که بهائيان آزادانه از زماني که به بلوغ اجتماعي مي رسند يعني واجد شرايط شرکت در انتخابات مي شوند ، در آن شرکت مي کنند ، سخني چند در مورد نظم اداري ، مروّج توسعه جامعه بهائي براي درک نتايج پرسشنامه مفيد خواهد بود .
محافل روحاني ملّي و محلّي هر يک مرکب از نه نفر بهائي بالغ مي باشد که هر ساله با رأي مخفي ، بدون مبارزه انتخاباتي يا نامزدي انتخاب مي شوند . بيت العدل اعظم ، مؤسّسه عالي نظم اداري، هر5 سال توسّط اعضاي محائل روحاني ملّي انتخاب مي شود . محافل روحاني محلّي در طي جلسات منظّم جامعه يعني ضيافت 19روزه که هر19روز يکبار منعقد مي شود ، پيشنهادات آزادانه اي را از جامعه دريافت مي کند . تصميمات يک محفل با رأي اکثريّت در مورد تمام امور اتخاذ مي شود که هم اکنون در مقياس کوچک حيطة مسائل و اقدامات انساني را منعکس مي کند. گرچه تنش ها و مخالفتهايي که در خارج از جامعه بهائي يافت مي شود ، ممکن است در جامعة بهائي هم وجود داشته باشد ولي از آنجا که هيچ اصلي مبني بر اينکه يک فرد يا گروه بتواند تفوق طلبي نمايد ، وجود ندارد و همة بهائيان تابع مرجعيّت اصول حضرت بهاء الله هستند ، تجربه طلبي که بواسطة چنين مخالفتهايي ايجاد مي شود ، غير ممکن مي گردد . گروههاي فشار بوجود نمي آيد زيرا که منتخبين مسئول هيئت موکلان خود نمي باشند بلکه در مقابل خدا و وجدان مسئول مي باشند . مشورت در مورد هر مطلبي مستلزم شرکت در مشاوره به شيوة آزاد است يعني هر يک از اعضاء محفل نظراتش را مطرح مي کند و به ازاي آن از نظراتي که تمام اعضاي ديگر بيان مي کنند ، مطلع مي شود . براي حفظ وحدت در هر مرحله رشد ، وقتي که تصميمي اتخاذ مي شود همة افراد جامعه بهائي بايد از آن اطاعت کنند .
اين گزارش دربارة همگوني بسيار سريع تمام بهائيان در جامعة بهائي را خاطر نشان مي سازد . سيستم اداري بهائي وسايل تحقّق تعليم بهائي ترک تعصّبات اعم از نژادي ، مذهبي ، طبقاتي ، مليّتي يا جنسي را فراهم مي آورد و براي استقرار نظم جهاني اختصاص يافته است که مشارکت تمام مردم در آن ارزشمند است و در جهت کمک کردن به ظهور تمدّني جهاني مقدّر شده است .
گزارشي که متعاقباً ارائه مي شود بر اساس پاسخ هاي دريافتي از 81 کشور (طبق ليست ضميمه) و مناطق مهم مي باشد و در حيني که هنوز کامل نيست ، تمايلاتي را نشان مي دهد که هم اکنون مشخص و نويد بخش است . در بسياري از موارد ، پيشرفت بيشتر در جامعه بهائي علامت گذاري شده تا در اجتماعي که بهائيان در آن زندگي مي کنند و يا اينکه کاملاً در مسيري متفاوت است. در جاهاي ديگر پيشرفت قابل ملاحظه است ولي فقط بواسطة تعداد کم بهائيان و يا تأثير شديد الگو هاي سنّتي ، تغيير بسيار تدريجي در شيوة نگرش ها قابل مشاهده است . واضح است که جائي که جوامع بهائي با ثبات مستقر شده اند يا جائي که تعداد بهائيان زياد است و يا جائي که موقعيّتي براي فهم عميق تر و پيشرفت طي دوره زماني نسبتاً زيادي وجود داشته است ، اطمينان خاطر بيشتر براي فرد و خانواده ، احساسِ آزادي بيشتري و شوق توأمي را فراهم مي آورد تا اعتقاد بهائي در مورد تساوي ، حقوق ، امتيازات و موقعيّت ها در مورد هر دو جنس را به کارگيرد.
شرکت در انتخابات
در پاسخهاي واصله براي مشارکت زنان در انتخابات در جامعه بهائي ، گرايش مهمي ذکر شده بود . در تمام جوامع ملّي بهائي تا اين حد که گزارش شده بجز يک جامعه ، زنان بهائي فعّالانه در رأي گيري[انتخابات] مشارکت مي کنند و اين امر براي آنها کاري بي دغدغه است زير هيچ گونه نامزدي و يا مبارزه انتخاباتي وجود ندارد و رأي مخفي است . گزارش نشان مي دهد که در خيلي از جوامع که هنوز از لحاظ قبول تساوي منزلت اجتماعي براي زنان ، بسيار توسعه نيافته هستند ، زنان بهائي در انتخابات بهائي رأي مي دهند . بعضي وقتها " اين مشارکت آنها اوّلين تلاششان در جهت ابراز آزادي است " و يا " اين فعّاليت [انتخابات] به زنان قريه يا منطقه روستايي اوّلين فرصت را داده است تا در امور اداري مشارکت نمايند " . حتي در دور افتاده ترين نواحي روستايي با وجودي که زنان در امور ديگري غير فعّال هستند ، و سنّت بازدارنده تر است تا دوري از مراکز شهري ، زنان در انتخابات بهائي شرکت مي کنند . " در بعضي نواحي حدِ فعاليت زنان بهائي ، مشارکت در انتخابات بهائي است و در بعضي از کشورها که بخاطر سنت هنوز زنان چون مردان به عنوان بخشي فعال در حيات جامعه بهائي تلقي نشده اند ، در انتخابات بهائي شرکت مي کنند و يکي از محافل روحاني خاطر نشان مي سازد که خط مشي ما بر اين است تا مطمئن شويم که زنان هم به تدريج به اندازۀ مردان در انتخابات بهائي شرکت مي کنند ."
فعّاليت زنان بهائي اغلب مستقيماً به سابقة فرهنگي مربوط مي باشد . يکي از محافل روحاني گزارش مي کند که نسل جوانتر نگرش خود را تغيير داده است ولي "نسل قديمي تر هنوز به تعصّبات کهنه پاي بند است". در کشورهايي که آداب و رسوم غربي حکمفرماست از ابتدا زنان نقش مهمي در جامعه بهائي ايفا کرده اند و زنان در دين ميداني براي خدمت يافته اند که از آن طريق بيشتر و بيشتر مي توانند خاطر جمع شوند که سهمي خاص را تشکيل مي دهند . با وجود اين ، پاسخها اشاره مي کند که با اقبال زنان از ديگر نژادها به جامعه بهائي مسائل جديدي مطرح خواهد شد .
در جوامع بهائي قديمي تر پيشرفت در مشارکت زنان ، "بخصوص در انتخابات و رأي دادن به زنان" بيشتر علامت گذاري شده است . شواهد آشکاري وجود دارد که در کشورهايي که سنّت قوّياً مخالف مشارکت زنان در حيات جامعه است ، زنان بهائي همچون قبل در انتخابات ، شور و فعّاليت تبليغي مشارکت مي نمايند . گزارش هم ذکر مي کند که "زنان بهائي نه تنها بيشتر از [مردان] در تبليغ ، مذاکره در مورد مسائل و اسفار تبليغي فعّاليت مي کنند بلکه اغلب "عاملي قطعي در انتخابات هستند". در جامعة ملانزيايي" بين مردم بومي ، زنان بهائي با اينکه از مردان محتاط تر (خجالتي تر) هستند ، تماماً در انتخابات شرکت مي کنند و در مشاوره نظريات خود را به اندازة مردان بيان مي کنند."
انتخاب زنان براي مناصب اداري _(خدمت)
دقيقاً در پي اين مشارکت در فرآيند انتخابات ، زنان براي خدمت در محافل محلّي و ملّي بهائي انتخاب مي شوند . اين واقعيت که در بعضي از کشورها "طبق سنّت زنان در حضور مردان به ندرت صحبت مي کنند" و يا تبعيض زيادي وجود دارد و يا تعدادي از زنان بهائي در محافل محلّي مختلفي خدمت مي کنند ، به نحوي شگفت انگيز شرح داده شد . يکي از چنين محافل دو عضو زن دارد يکي از آنها در سمت رئيس و ديگري در سمت منشي خدمت مي کنند و براي زنان خدمت کردن تحت عنوان هيأت رئيسه محافل روحاني ابداً غير عادي نيست . در جاهايي که فقط مردان در شوراي ده خدمت مي کنند ، زنان در محافل بهائي انتخاب مي شوند و " اين واضح است که وقتي مردان به زنان رأي مي دهند ، تغيير نگرش دارند ." در بسياري از قسمتهاي آفريقا ، زنان به عنوان امين صندوق انتخاب مي شوند چون "مديران مالي کاردان و قابل اعتمادي هستند". در بعضي از مناطق آفريقا ، وقتي که براي اهالي روستا توضيح داده مي شود که چون به عنوان بهائي ، تعصّب جنسي نداريم هم زنان و هم مردان براي عضويّت محافل بهائي انتخاب مي شوند ، اغلب زنان براي محافل محلّي جديد برگزيده مي شوند هر چند که ممکن است تمام آنها جديداً بهائي شده باشند .
مشورت :
در بعضي کشورها به محض اينکه زنان در مشورت بهائي شرکت مي کنند ، تشويق مي شوند تا براي اوّلين بار در امور جامعه سهيم شوند . در ديگر کشورها گرچه زنان در انتخابات و مشورت شرکت مي کنند ، پيشرفت کُند است . حال آنکه در ساير کشورها عليرغم اين واقعيّت که آداب رسوم مخالف آزادي زنان است ، پرسشنامه تغيير نگرش زنان و مردان در بين بهائيان را نشان مي دهد . يکي از کشورها ذکر مي کند که مردان احترام بيشتري براي زنان قائل مي شوند و آنها را به مشارکت دعوت مي کنند پس زنان در مشاوره شرکت مي کنند . يکي از پاسخها اشاره مي کند که زنان اغلب مثل مردان در خيلي از جمع ها حاضر نمي شوند ولي در انتخابات بهائي کاملاً شرکت مي کنند ، در مشورت نظراتشان را بيان مي کنند و از زماني که بهائي نبوده اند ، فعّال تر مي باشند . کشور ديگري بيان مي کند که زنان وقتي که در گروه مختلطي هستند نسبت به ابراز نظراتشان اکراه دارند مگر اينکه خيلي قبل بهائي شده باشند . بديهي است که آنها رو به پيشرفت مي باشند . بعضي وقتها چنين به نظر مي رسد که زنان بهائي منتظر مي مانند تا مردان تصميم بگيرند ، اما بعضي از آنها که شخصيّتي قاطع دارند اگر موضوعي را جداً باور داشته باشند براي ابراز نظر مخالف درنگ نمي کنند .
نظريه اي بسيار جالب در مورد جنبة مهم حيات بهائي اين بود که در بسياري از موارد زنان به نحوي مؤثر تر از مردان تلاش مي کنند تا خود را به معيار بالا تري از حيث رفتار و پايبندي به اصول اخلاقي قرار دهند .
به نظر مي رسد الگو هاي سنّتي در روش منع آزادي زنان متفاوت باشند . بعضي از کشورها در مناطق روستايي و برخي ديگر در مراکز شهري تساوي بيشتر در مشارکت را گزارش مي کنند . در تعدادي از پرسشنامه ها چنين گزارش کردند که گرچه درآغاز مردان بيشتر در جلسات حضور مي يافتند و سهم فعّال تري در مشورت بهائي و فعّاليّت تبليغي داشتند ولي حالا به نظر مي رسد که نگرش ها به سمت اجازة مشارکت بيشتر زنان تغيير کرده باشد .
از پاسخهاي دريافتي معلوم است که زنان وقتي بهائي مي شوند ، مسئوليّتهايي را به عهده مي گيرند که در غير آنصورت براي به عهده گرفتن آن تمايلي نداشتند و اينکه هر قدر در مسير حيات بهائي بيشتر ياد مي گيرند فعّاليتشان افزايش مي يابد جريان موضوع مهمي که بايد افزوده شود اين است که چگونه اين آموزش در طريق حيات بهائي مستقيماً به مشارکت در جريان مشورت مربوط مي شود ؟ بواسطه تأکيد ديانت بهائي بر ارزش روحاني هر فرد و اعتراف به اينکه کسب اخلاق و فضائل ، هدف اولية حيات انسان است ، پس چنين نتيجه مي شود که شرکت هر فردي در مشورت بهائي نه تنها مطلوب است بلکه بسيار مهم شمرده مي شود . تعريف جديد ارزشها با توجّه به حيات انساني موجب مي شود که احساس حقارت و بي ارزشي از بين برود که از تأکيد زياد بر ارزشهاي مادي ناشي مي شود و مانع مشارکت زنان است . علاوه بر آن ، دلگرمي که زنان در جامعه بهائي تجربه مي کنند بواسطة تصديق وحدت نوع بشر با روندي طبيعي و اهميّت زيادي که به مشارکت همگاني تمام اعضاي ديانت بهائي قائل مي شود بي نظير است .
تغيير ديدگاهها
پاسخ به سئوالات مربوط به تغييري در ديدگاههاي زنان و مردان وقتي که بهائي مي شوند، روندي دلگرم کننده را نشان مي دهد . بهائيان اغلب با موفقّيتي چشمگير براي تغيير ديدگاهايشان در جهت آموزش و مشارکت زنان سخت تلاش مي کنند . تقريباً به طور کلّي پاسخ ها نشان داد که مردان بهائي حتي در جائي که سنّت زنان را از امور دور نگه داشته است و يا زنان خودشان کمرو و يا بي ميل براي به عهده گرفتن نقشهاي فعّال در حيات جامعه مي باشند ، مشارکت فعّال زنانشان را در حيات جامعه بهائي تشويق مي کنند . مردان بهائي ، زنانشان را هم براي شرکت کاملتر در حيات جامعه و هم به عهده گرفتن موقعيّتي مساوي تر در زندگي خانوادگي تشويق مي کنند و " مردان بهائي وقتي که مشارکت همسرانشان را در فعّاليتهاي بهائي مي بينند آن را ستايش مي کنند ". مثالهاي بسيار کمي از مردان سختگير در بين مردان بهائي گزارش شده است .
از گزارشهاي دريافتي از محافل روحاني ملّي واضح است که ميزان آزادي براي زنان در جوامع بهائي تا حد زيادي متفاوت است ، عليرغم آنکه به نظر مي رسد که ديدگاه ديانت بهائي در مورد تساوي مردان و زنان مشخص شده باشد ولي مطمّئناً ، کلاً عناصر زيادي در جامعه الگوي زندگي زنان را تحت تأثير قرار داده است . در مناطق دور افتاده ، در زدودن سنّت پيشرفت کُندي دارند اما در مناطقي که با دنياي خارج تماسي طولاني داشته اند ، پيشرفت چشمگير بوده است .
در يک دهکدة بهائي ، زنان برجسته هستند و در امور اجتماعي و بهائي جايگاه قابل توجّهي دارند . تعداد کمي از محافل روحاني ملّي اين حقيقت را ذکر نموده اند که سنن و آداب و رسوم مشارکت زنان را تشويق مي کنند و زنان نقش مهمي در تاريخ منطقه ايفا کرده اند . يکي از محافل گزارش مي کند که زنان در جوامع بومي فعّال تر از مردان هستند و وقتي که اين جوامع بهائي مي شدند به اين رسم ادامه مي دهند . از پاسخ نامه ها کاملاً واضح است که اعتقاد و احساس تعهد به تعاليم بهائي به تغيير تدريجي در تمام جوامع بهائي منتج شده است و اين جوامع علاقمندند که ساعيانه براي ترقّي زنان در هر نقطه دنيا تلاش کنند.
در کلّ گزارش ها نشان مي دهد که وقتي زنان ، بهائي مي شدند پيشرفت در فعّاليت جامعه سريع تر مي شود : "بعد از بهائي شدن ، زنان هم به اندازه مردان فعّاليت مي کنند ."
تعليم و تربيت
همانطور که نصوص ضميمه نشان مي دهد ، تعاليم بهائي براي تعليم و تربيت زنان اهميّت زيادي قائل است . آثار بهائي در مورد اصل تساوي تعليم و تربيت زنان و مردان تأکيد دارد ، هچنين دربارة تعليم و تربيت عمومي و اجباري ، و مسئوليّت هاي اولياء و مؤسّسات بهائي در جهت موقعيت هاي مساوي در تعليم و تربيت کودکان را شرح مي دهد . در آثار حضرت بهاءالله بياني است به اين مضمون که اگر پدر و مادر قادر نباشند هم دختر و هم پسر خود را تعليم و تربيت نمايند ، تربيت دختران بايد در اولويت قرار گيرد زيرا مادران آينده و اوّل مربّي اطفال هستند .
مؤسّسات بهائي مسئوليّت تربيت اعضاي جامعه را به عهده دارند و هر فرد بهائي با همة مؤسّسات بهائي محلّي ، ملّي و بين المللي ارتباط دارد . نظم اداري بهائي به اين ترتيب وسايل اظهار تعاليم ديني را در فعّاليت هاي خصوصي افراد و در جامعه فراهم مي آورد .
گرچه تعدادي ازمحافل روحاني ملّي بخاطر وجود برخي موانع در مورد فقدان علاقه در تربيت و تعليم از طرف افراد اظهار نظر نموده اند ولي اکثريّت قاطع تأييد کردند که والدين و مؤسّسات بهائي همچنين خودِ جوانان مايلند آموزش را فرا بگيرند .
بسياري از محافل روحاني ملّي گزارش کردند که کنفرانسهاي تبليغي و گردهمائي هاي مخصوص به منظور افزايش آگاهي از نقش زنان در جامعه برگزار شده است . کنفرانس بهائي در مورد موقعيت زنان برگزار شد و تعدادي از زنان برجسته براي شرکت دعوت شدند . در بسياري از کشورها نقش زنان به عنوان موضوعي بديهي در گرد همائي هاي عمومي ، مذاکرات و شوراها که بهائيان براي عميق کردن درک خودشان از تعاليم بهائي دور هم جمع مي شوند ، مورد بحث قرار مي گيرد .
ميل به تعليم و تربيت به طرق مختلف اظهار شده است . بنا به دلايلي بهائيان بي سواد اغلب مشتاق سواد آموزي هستند و در کلّ بهائيان به ادامه تحصيلات خود علاقمندند تا به درک بهتر تعاليم و حيات بهائي کمک کند . همچنين کلاً آنها را براي سهيم شدن در ارتقاء جامعه بوسيله کسب دانش ، تعليم و تربيت و مهارت قادر کند . زنان در کلاسهاي شبانه دانشگاه ثبت نام مي کنند ؛ دختران بهائي پزشکي و معماري مي خوانند و تعدادي از زنان بهائي بخاطر تلاشهايشان در کشورهاي خود بسيار برجسته هستند .
بهائيان در داخل جامعه خود هم به يکديگر کمک مي کنند ؛ افراد بهائي در سواد آموزي به يکديگر کمک مي کنند و " زنان به خاطر تعهدشان به حضرت بهاء الله فعّالانه در داير نمودن برنامه هاي آموزشي مربوط به الکل فعّاليت مي کنند ، در روستاها حضوري چشمگير دارند ، با بچه هاي معلول ذهني کار مي کنند و غيره ..."
يکي از زنان برجسته بهائي مسئول تأسيس شوراي زنان و تغيير قوانين در مورد موقعيت زنان در کشور خود بوده است .
برنامه هاي سواد آموزي دايره شده است و براي آموزش زنان مسن تر بي سواد پيش بيني به عمل آمده است .
در گزارش تأثير نسل جوانتر روي افراد مسن ديده مي شود ." بعضي از دختران به مادران خود خواندن و نوشتن مي آموزند ". گزارش ديگر اين واقعيّت را متذکّر مي شود که بهائيان کشورهاي ديگر به عنوان بخشي از جامعه براي قبول تدريجي معيارهاي جديد دين بهائي به مردم بومي مساعدت مي نمايند که تأثير آموزنده اي را که بهائيان در تنوّع خود بر يکديگر دارند ، خاطرنشان مي سازد . فردي بهائي رفتن به مدرسه دولتي را براي عدّه اي از دختران ميسّر مي سازد. در مورد اهميّت نحوة نگرش نسبت به تعليم و تربيت آگاهي وجود دارد ، گزارش اشاره مي کند که علّت اينکه گاهي دختران وارد عرصه هاي جدّي زندگي مي شوند، مدرسه ها را ترک مي کنند تا ازدواج کنند و مسئوليّت خانواده را به عهده بگيرند ، به اين دليل است که تعداد فرزندان خانواده زياد است يا والدين قبل از بهائي شدن ، دخترانشان را به اندازة کافي در مورد تعليم و تربيت تشويق نمي کنند .
آموزش تساوي زن و مرد به کودکان
به نظر مي رسد که آموزش تساوي زن و مرد به کودکان در بسياري از جوامع بهائي سراسر عالم با قوّت مستقر شده باشد . هم والدين و هم مؤسّسات بهائي فعّالانه اين اصل را به طرق مختلف ترويج مي کنند . تعدادي از محافل اظهار مي دارند که نگرش موجود در جامعه بهائي [در مورد تساوي زن و مرد ] با نگرشي که مردم در خارج از جامعه بهائي دارند، متفاوت مي باشد . گزارش اين تفاوت در تفسير را اينگونه توضيح مي دهد که تساوي خارج از جامعه بهائي بيشتر از لحاظ تحصيل يا شغل مد نظر است . گزارشهاي ديگر حاکي از آن است که بهائيان به فرزندان خود در مورد اصل تساوي تعليم مي دهند و عليرغم اين واقعيّت که "جامعه شان با آنها همفکر نيست " به حفظ آموزش خود تمايل دارند .
کلاسهاي اطفال معمولاً نقش مؤثري در حيات جامعه دارد براي زنان موقعيتي فراهم مي آورد تا " از طريق ادارة کلاسهاي اطفال سهم خود را در خدمت عرضه نمايند ." يکي از محافل براي سال آينده ، هيأتي محلّي در مورد زنان و اطفال داير کرده است ، تا به بررسي مسائل زنان در ديانت بهائي بپردازد .
نتيجه کلّي بدست آمده ممکن است ، چنين باشد که تاکنون در داخل جامعه بين المللي بهائي پيشرفتهاي زيادي در جهت تساوي هر دو جنس حاصل شده است و ترقّي نسوان پيوسته دنبال شده است . تأثير جوامع بهائي بر اجتماعاتي که بهائيان در آن زندگي مي کنند نسبت به اين موضوع متفاوت است . اما تمام جوامع بهائي تساوي اجناس را آموزش مي دهند و کوشش مي کنند که تا آنجا که ممکن است ، تعصّب و تبعيض عليه زنان را محو کنند .
قابل توجّه است که زنان در رديف عالي رتبه ترين مقامات ديني به شمار مي روند و در تمام امور آن فعّال هستند . در اروپا هفده محفل روحاني ملّي وجود دارد که هر يک مرکب از نُه عضو مي باشد ؛ پانزده نفر از آنها زن مي باشند . در آفريقا ، از 31 محفل روحاني ملي ، 24 محفل آن ، در آسيا از 21 محفل روحاني ملّي ، پانزده محفل ، در آمريکا از 30 محفل ملّي آن 29 محفل در استراليا از 10 محفل روحاني ملّي آن 7 محفل عضو زن دارد .
محافل روحاني ملّي که به پاسخنامه در مورد موقعيّت زنان پاسخ دادند .
آفريقا
بوتسوانا، جمهوري آفريقاي مرکزي ، چاد ، جمهوري کنگو ، راهومي ، گانا ، سواحل ايودي ، مالي و ولتاي عليا ، کنيا ، نيجريه ، شمال شرق آفريقا ، رودزيا ، روواندا ، سيشل ، سوازيلند و موزامبيک ، تانزانيا ، غرب آفريقاي عليا ، غرب آفريقا .
آمريکا
آلاسکا ، آرژانتين ، بليز ، بوليويا ، برازيل، کانادا ، کلمبيا ، کاستاريکا ، جمهوري دومنيکن، اکوادر ، السالوادر ، گواتمالا ، گينه ، سورنيام ، گنية فرانسه ، هاي تي ، هندوراس ، جامائيکا ، مکزيکو ، نيکاراگوئه ، پاناما ، پرو ، پرتوريکو ، ترنييدا و توباگو .
آسيا
مالزي غربي ، برونو ، هند ، اندونزي ، کره ، لائوس ، مالزي ، خاور نزديک ، شمال غرب آسيا ، پاکستان ، فيليپين ، سنگاپور .
استرليا
استراليا ، جزاير فيجي ، جزاير گيلبرت و آليس ، جزاير هاوائي ، نيوزيلند ، شمال غرب اقيانوس پاسيفيک ، پاپوا و گينة نو ، ساموا ، جزاير سليمان ، جنوب غرب اقيانوس پاسيفيک ، جزاير تونگا و جزاير کوک .
اروپا
اتريش ، بلژيک ، دانمارک ، فنلاند ، فرانسه ، آلمان ، آيسلند ، ايرلند ، ايتاليا ، لوکزامبورگ، نروژ ، پرتقال ، اسپانيا ، سوئد ، سوئيس .
يادداشتها
دو پاسخ فرستاده شد به کالدونياي جديد و هيبريد جديد .
Add new comment